Opoczno
Gmina miejsko-wiejska. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie piotrkowskim.
Siedziba gminy to Opoczno (za II RP i w PRL Bukowiec).
Według danych z 31 grudnia 2019 roku gminę zamieszkiwało 34 108 osób.
Gęstość zaludnienia (mieszkaniec/km²): 186
Burmistrz: Dariusz Kosno
Powierzchnia: 190,65km²
Sławno
Gmina Sławno to region przyjazny mieszkańcom, środowisku i inwestorom.
Gmina posiada przygotowane tereny o powierzchni ok.
94,65 ha wyłączone z produkcji rolniczej z przeznaczeniem na tereny przemysłowe.
Na części tego obszaru została utworzona Podstrefa Sławno w ramach Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej na
powierzchni 21,5232 ha. z czego 5,1254 ha to grunty własne gminy.
Na terenie gminy występują złoża piasków kwarcowych i wapieni w oparciu o które,
powstały oddziały wydobywcze kruszyw wiodących w branży producentów materiałów budowlanych.
Gmina Sławno leży w zasięgu regionu opoczyńskiego cechującego się bogatą kulturą ludową.
Przejawia się ona w tradycyjnych przyśpiewkach ludowych, regionalnych tańcach i bogatym stroju ludowym.
Tu przetrwało dawne budownictwo mieszkalne i gospodarskie, tu rozwija się sztuka ludowa, zwłaszcza ,
hafciarstwo, wycinankarstwo, pisankarstwo i nadal noszony jest ludowy strój kobiecy.
Gęstość zaludnienia (mieszkaniec/km²): 57
Wójt: Tadeusz Wojciechowski
Powierzchnia: 129,31km²
Drzewica
Drzewica (do 1870 gmina Radzice) – gmina miejsko-wiejska w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim.
W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie radomskim.
Drzewica jest miastem o bogatej, historycznej przeszłości. Miejscowość powstała na początku XIII wieku, kiedy to
książę Konrad II Mazowiecki nadał Drzewicę komesowi Gosławowi.
Potomkowie Gosława – ród Drzewickich herbu Ciołek – byli właścicielami Drzewicy przez ponad 500 lat i dzięki
swoim staraniom i zaangażowaniu doprowadzili do rozkwitu majątku obejmującego pas ziemi między Puszczą Pilicką a
Górami Świętokrzyskimi.
W 1429 roku w Nieszawie król Władysław Jagiełło, na prośbę braci Drzewickich Mikołaja (zastępcy podkanclerzego
koronnego) i Jana (proboszcza Warszawy, sekretarza królewskiego) nadał Drzewicy prawa miejskie na prawie
magdeburskim, uprawniające do urządzania cotygodniowych targów oraz trzech jarmarków rocznie.
Gęstość zaludnienia (mieszkaniec/km²): 94
Burmistrz: Janusz Bernard Reszelewski
Powierzchnia: 118,19km²
Białaczów
Gmina Białaczów położona jest w południowo – wschodniej części województwa łódzkiego i w południowo – wschodniej części powiatu opoczyńskiego. Graniczy z następującymi gminami: od północy z gminą Opoczno, od północnego zachodu z gminą Sławno, od południowego zachodu z gminą Żarnów, od zachodu z gminą Paradyż. Na terenie gminy znajdują się również inne zabytki. Chociażby wspomniany wcześniej klasycystyczny ratusz stojący pośrodku prostokątnego rynku w centrum Białaczowa czy też klasycystyczny kościół parafialny pw. św. Doroty w Petrykozach. Istotnym elementem krajobrazu regionu jest przyroda. Lasy zajmują ponad 4685 ha terenu gminy, co stanowi 40,9% jej całkowitej powierzchni. Funkcjonuje tu ok. 1300 gospodarstw rolnych, które użytkują 5866,42 ha ogólnej powierzchni gminy.
Gęstość zaludnienia (mieszkaniec/km²): 52Burmistrz: Barbara Goworek
Powierzchnia: 114,63km²
Poświętne
Poświętne (do 1954 gmina Studzianna)
Historia samego Poświętnego nabrała wielkiego rozpędu po wydarzeniach z grudnia 1664 roku.
Wówczas w istniejącym ówcześnie dworze należącym do rodziny Starołęckich w Studziannie zmożony
ciężką chorobą mularz Wojciech Lenartowicz miał widzenie Matki Bożej, która za pośrednictwem Obrazu
Świętej Rodziny obiecała uzdrowienie w zamian za wybudowanie kaplicy. O tego momentu z roku na
rok przybywały do Studzianny coraz większe rzesze pielgrzymów, którzy dowiadywali się o wielu aktach
uzdrowień, ocaleń i innych cudownych wydarzeń. Kiedy w 1671 roku ówczesny prymas Mikołaj Prażmowski
po wnikliwym zbadaniu dokonujących się tutaj wydarzeń ogłosił dekret o cudowności Obrazu, nie było już
żadnych przeszkód ku rozwojowi miejscowości związanej z miejscem religijnego kultu.
Wójt: Michał Franas
Powierzchnia: 140,81km²
Paradyż
Paradyż (do 1954 gmina Wielka Wola)
Pierwsze wzmianki o Paradyżu pojawiły się już w XVII wieku.
Na przestrzeni lat ulegał on wielu stopniowo wprowadzanym zmianom.
Jeszcze stosunkowo niedawno Paradyż był zwykłą, typową, polską wsią.
Dziś niewiele brakuje jej do tego, aby osiągnąć status miasta.
Ceramika Paradyż słynie z produkcji płytek ceramicznych znanych na całym świecie
Wójt: Wojciech Bogdan Rudalsk
Powierzchnia: 81,29 km²
Mniszków
Mniszków (do 1954 gmina Radonia)
W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie piotrkowskim.
Siedziba gminy to Mniszków.
Na terenie gminy znajduje się podstrefa Specjalnej Strefy Ekonomicznej Starachowice, obejmująca obszar 4,0 ha i zagospodarowana w 100%
Na terenie gminy znajdują się następujące rezerwaty przyrody:
rezerwat przyrody Błogie – chroni naturalne drzewostany jodłowe oraz mieszane z udziałem jodły na granicy zasięgu,
rezerwat przyrody Gaik – chroni starodrzew sosnowo-dębowy
rezerwat przyrody Jaksonek – chroni stanowisko zimoziołu północnego oraz dąbrowę.
Wójt: Paweł Werłos
Powierzchnia: 124,16km²
Żarnów
Żarnów (do 1954 gmina Topolice)
Położenie gminy Żarnów sprawia, że ma ona dobre warunki do rozwoju turystyki,
leży bowiem na tzw. „Szlaku Romańskim”. We wczesnym średniowieczu (X – XII wiek)
prowadziła tędy ważna droga handlowa z Rusi Kijowskiej na Pomorze zachodnie. Z tamtego okresu zachowały
się resztki wałów obronnych dawnego grodu kupieckiego jakim był wtedy Żarnów. Elementy średniowieczne znajdują
się też w kościele parafialnym pw. św. Mikołaja. Pierwotny romański wygląd zachowały wieże i emporam czyli galeria
dla władcy. Warty obejrzenia jest ponadto kościół św. Łukasza ewangelisty w Skórkowicach. Obecnie na obszarze gminy
Żarnów znanych jest około 100 stanowisk
i śladów osadniczych ze środkowej i późnej epoki kamienia, a także epoki brązu, żelaza, wczesnego i późnego średniowiecza.
Wójt: Krzysztof Błażej Nawrocki
Powierzchnia: 141,06km²
